Ngôn từ đối thoại, và cả độc thoại, đóng vai trò quan trọng rất mực trong nỗ lực hướng tới thính giác của người cảm thụ tác phẩm. Sử dụng các hình thức khác nhau của đối thoại và độc thoại, văn học hiện diện như nghệ thuật tái tạo những tiếng nói của con người, lưu giữ trong nó sự phong phú của ngôn từ nói miệng của các thời đại, các dân tộc, các nền văn hóa khác nhau. Là phương tiện nghệ thuật chủ yếu để tái tạo hành vi của con người và các giao tiếp về tinh thần giữa họ, ngôn từ nghệ thuật trở thành đối tượng miêu tả quan trọng nhất trong mọi thể loại và thể tài văn học. Dù vậy, trong mỗi thể tài lượng định của đối thoại, độc thoại có khác biệt: các phát ngôn của nhân vật trong tác phẩm tự sự và kịch thường là phát ngôn đối thoại hoặc độc thoại, thì lời nói của nhân vật người kể chuyện, hoặc nhân vật trữ tình, thường thiên về độc thoại.